भारत सरकारने आपल्या बहुतांश सेवांमध्ये ई-प्रशासनाला प्रोत्साहन देण्याची योजना आखली आहे.भ्रष्टाचार कमी करण्यासाठी आणि पारदर्शकता वाढवण्यासाठी हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.ई-प्रशासन ऑफर अंतर्गत सर्वात महत्वाचा उपक्रम म्हणजे आधार.युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडियाने (UIDAI) १२ अंकी ओळख क्रमांक सर्व भारतीय नागरिकांसाठी जारी केला आहे.आधारसाठी फक्त एकदाच कायमस्वरूपी नावनोंदणी केंद्राद्वारे नोंदणी करणे आवश्यक आहे. हा दस्तऐवज संपूर्ण देशात ओळखीचा पुरावा आणि पत्त्याचा पुरावा म्हणून काम करतो.
सहसा तुम्ही आधार कार्डासाठी नोंदणी करता किंवा आधार कार्डमध्ये कोणताही डेटा अपडेट केल्यानंतर तेव्हा तुमचे नवीन आधार कार्ड तुमच्या पोस्टल पत्त्यावर मेल केले जाते.ह्या प्रक्रियेसाठी सहसा दोन आठवडे लागतात.मात्र तुम्ही आधार कार्डची डिजिटल प्रत UIDAI च्या सेल्फ-सर्व्हिस पोर्टलद्वारे किंवा नोंदणी केंद्राद्वारे डाऊनलोड करू शकता.ह्या डाउनलोड सुविधामुळे तुम्हाला तुमच्या मोबाईलमध्ये आधार कार्डची डिजिटल आवृत्ती स्टोअर करता येईल आणि हार्ड कॉपीऐवजी त्याचा वापर करता येईल.तुम्ही तुमच्या आधार कार्डची साध्या पेपरवर प्रिंटही काढू शकता आणि ते आधार कार्ड म्हणून वापरू शकता.ई-आधार संपूर्ण भारतात तितकेच वैध आहे आणि आधार कार्डची आवश्यकता असलेल्या सर्व कामांसाठी ई- आधार तितकेच योग्य आहे.
आधार क्रमांकाद्वारे आधार कार्ड डाऊनलोड करण्याची प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी हे चरणवार मार्गदर्शक ठरेल.जर तुमच्याकडे आधार क्रमांक असेल तर तुम्ही लगेच आधार कार्ड डाउनलोड करू शकता. पण ही सुविधा वापरण्यासाठी UIDAI कडे तुमचा मोबाईल नंबर नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे.ई-आधार डाउनलोड करण्यासाठी तुम्हाला वन टाइम पासवर्ड (OTP) आवश्यक असेल.
स्टेप १ - UIDAI च्या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
स्टेप 2: प्रदर्शित पृष्ठावरून "आधार क्रमांक" निवडा आणि तुमचा आधार क्रमांक भरा.
स्टेप 3: तुम्हाला “रेग्युलर आधार” किंवा “मास्क्ड आधार” डाउनलोड करायचा असल्यास येथे त्याची निवड करू शकता. मास्क्ड आधार हा एक पर्याय आहे जो तुम्हाला तुमचा आधार डाउनलोड करण्यास सक्षम करतो परंतु केवळ शेवटचे चार अंक दिसू शकतात.
स्टेप 4: त्यानंतर कॅप्चा टाकून “रिक्वेस्ट ओटीपी” बटणावर क्लिक करा.
स्टेप 5 : आता तुम्हाला एक पॉप-अप दिसेल जिथे तुम्हाला तुमच्या मोबाइल नंबरवर ओटीपी पाठवण्यासाठी तुमचे पुष्टीकरण देणे आवश्यक आहे.
स्टेप 6: तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबरवर ओटीपी येईल, त्यानंतर दिलेल्या फील्डमध्ये तो टाका आणि " डाउनलोड आधार" बटणावर क्लिक करा.
स्टेप 7 - "डाउनलोड आधार" बटण क्लिक करा. तुमचं आधार कार्ड डाऊनलोड होईल. 8 अंकी पासवर्ड देऊन तुम्ही ते उघडू शकता जो तुमच्या नावाची पहिली चार अक्षरे (CAPS मध्ये) आणि तुमचे जन्म वर्ष आहे.
तुम्ही डाऊनलोड केलेले आधार कार्ड सुरक्षित आणि कोणत्याही संभाव्य गैरव्यवहाराला आळा घालण्यासाठी सुरक्षित असल्याची खात्री करा.
जर तुमचं आधार कार्ड हरवलं असेल आणि तुमच्याकडे आधार क्रमांकाला ऍक्सेस नसेल तर तुम्ही आधार कार्ड नोंदणी आयडीच्या मदतीने डाऊनलोड करू शकता.
जर तुमच्याकडे नोंदणी आयडी असेल, तर ई-आधार कार्ड डाउनलोडसाठी आपण खालील सूचनांचे अनुसरण करू शकता:
स्टेप १ - UIDAI च्या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
स्टेप 2: प्रदर्शित पृष्ठावरून "एनरोलमेंट आयडी" पर्याय निवडा.
स्टेप 3: आपल्या आवडीनुसार आता आपण रेग्युलर आधार किंवा मास्क्ड आधार डाउनलोड करण्याचा पर्याय निवडू शकता.
स्टेप 4: १४-अंकी नावनोंदणी आयडी आणि १४-अंकी वेळ आणि नोंदणीची तारीख यासह तुमचे सर्व तपशील भरा.
स्टेप 5: तुम्ही दिलेली सर्व माहिती अचूक आहे याची खात्री करा. आता कॅप्चा कोड भरा आणि "रिक्वेस्ट ओटीपी" बटणावर क्लिक करा. पुढील स्क्रीनवर, “कंफर्म” बटण दाबा.
स्टेप 6 - तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर ओटीपी येईल त्यानंतर तो दिलेल्या फिल्ड मध्ये भरा आणि “डाउनलोड आधार” वर क्लिक करा.
स्टेप 7: तुमचे आधार कार्ड तुमच्या सिस्टीमवर डाउनलोड केले जाईल आणि तुम्ही त्याची प्रिंटआउट घेऊ शकता किंवा आवश्यकतेनुसार वापरण्यासाठी तुमच्या स्मार्टफोनमध्ये सेव्ह करू शकता.
काही घटनांमध्ये, तुम्ही आधार क्रमांक आणि नोंदणी आयडी गमावला असेल, परंतु तरीही तुम्ही तुमची जन्मतारीख आणि UIDAI कडे नोंदणी केलेल्या नावाच्या मदतीने तुमच्या आधार कार्डची प्रत डाउनलोड करू शकता.जन्मतारीख आणि नावासह आधार कार्ड डाउनलोड करण्यासाठी तुम्हाला खालील पावले उचलावी लागतील.
स्टेप 1: https://www. uidai. gov. in या संकेतस्थळाला भेट द्या.
स्टेप 2 - “रिट्राईव्ह लॉस्ट युआयडी/इआयडी” वर क्लिक करा.
स्टेप 3: आता तुम्हाला तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबर किंवा ईमेल आयडीसह वैयक्तिक माहिती भरावी लागेल.
स्टेप 4: सिक्युरिटी कोड टाका आणि “सेंड ओटीपी” वर क्लिक करा.
स्टेप 5: आता, ओटीपी मिळाल्यानंतर, तो स्क्रीनवर टाका आणि "व्हेरिफाय ओटीपी" बटणावर क्लिक करा.
स्टेप 6: आता तुम्हाला एक संदेश दिसेल की तुमचा आधार क्रमांक तुमच्या मोबाईल नंबरवर पाठवण्यात आला आहे. एकदा तुम्हाला आधार क्रमांक मिळाला की तुम्ही आधी "आधार कार्ड डाउनलोड विथ आधार नंबर" विभागात ज्या पद्धतीने चर्चा केली त्याचे पालन करू शकता.
तुम्हाला तुमचे आधार कार्ड १६-अंकी व्हर्च्युअल आयडी (VID) वरून डाऊनलोड करता येईल.व्हीआयडी पद्धतीने आधार डाउनलोड करण्यासाठी तुम्हाला पहिल्यांदा UIDAI संकेतस्थळावरून व्हर्च्युअल आयडी तयार करावा लागेल.
स्टेप 1: https://resident.uidai.gov.in/home या संकेतस्थळावर जा.
स्टेप 2 - “व्हर्च्युअल आयडी (व्हीआयडी) जनरेटर” वर क्लिक करा.
स्टेप 3: आता, तुमचा आधार क्रमांक आणि पृष्ठावर दिसणारा सेक्युरिटी कोड टाका.
स्टेप 4 - “सेंड ओटीपी” बटणावर क्लिक करा. उजव्या बाजूला तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर आलेला ओटीपी टाका.या व्यतिरिक्त, खाली दिलेल्या पर्यायांमधून “जनरेट व्हीआयडी” निवडा आणि “सबमिट” वर क्लिक करा.
स्टेप 5 - तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावर तुम्हाला व्हीआयडी मिळेल.
स्टेप 6: एकदा व्हीआयडी तयार झाल्यावर UIDAI च्या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
स्टेप 7: स्क्रीनवर “व्हर्च्युअल आयडी” पर्याय निवडा. तसेच तुमच्या आवडीनुसार रेग्युलर आधार किंवा मास्क्ड आधार डाउनलोड करण्याचा पर्याय निवडा.8. १६ अंकी व्हर्च्युअल आयडीसह सर्व माहिती भरा.
स्टेप 8 - आता कॅप्चा कोड टाका आणि “सेंड ओटीपी” वर क्लिक करा. पुढील स्क्रीनवर, “कंफर्म” बटण दाबा.
स्टेप 9 - तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर ओटीपी येईल तेव्हा तो दिलेल्या फिल्ड मध्ये भरा आणि “डाउनलोड आधार” बटणावर क्लिक करा.
स्टेप 10 - तुमचे आधार कार्ड तुमच्या सिस्टीमवर डाउनलोड केले जाईल आणि तुम्ही त्याची प्रिंटआउट घेऊ शकता किंवा आवश्यकतेनुसार वापरण्यासाठी तुमच्या स्मार्टफोनमध्ये सेव्ह करू शकता.आधार कार्डची डिजिटल प्रत डाउनलोड करण्याची आणि वापरण्याची सुविधा ही UIDAI द्वारे प्रदान केलेली एक उत्तम सुविधा आहे जेणेकरून तुम्हाला तुमच्या आधार कार्डचा नेहमी ऍक्सेस असेल.सावधगिरी बाळगा आणि आपले आधार तपशील अज्ञात व्यक्ती किंवा ऑनलाइन किंवा टेलिफोनद्वारे सामायिक करू नका.
होय, तुमची जन्मतारीख आणि UIDAI कडे नोंदणीकृत नावाच्या मदतीने तुम्ही ते डाउनलोड करू शकता.
"ऑर्डर आधार रिप्रिंट " ही UIDAI ने सुरू केलेली नवीन सेवा आहे. ०१-१२-२०१८ प्रायोगिक तत्त्वावर जे भारतातील रहिवाशांना नाममात्र शुल्क भरून त्यांचे आधार पत्र रिप्रिंट करण्याची सुविधा नाममात्र शुल्क भरून देते, रहिवाशाचे आधार पत्र हरवले, गहाळ झाले किंवा त्यांना नवीन प्रत हवी असल्यास.ज्या रहिवाशांकडे मोबाईल क्रमांक नाहीत ते नोंदणीकृत नसलेले किंवा पर्यायी मोबाईल क्रमांक वापरून “ऑर्डर आधार रिप्रिंट” करु शकतात.
"ऑर्डर आधार रिप्रिंट" साठी भरावे लागणारे शुल्क रु.५०/- (जीएसटी आणि स्पीड पोस्ट शुल्कांसह).