पगारातून मिळणारे उत्पन्न – उदाहरणासह आर्थिक वर्ष २०२२-२३ सह पगारावर आयकर कसा मोजावा

Updated on: Jun 27th, 2023

|

79 min read

Switch Language

social iconssocial iconssocial iconssocial icons

अर्थसंकल्प २०२३ पासून नवीन करप्रणाली

उत्पन्न श्रेणीआयकर दर
रु.३,००,००० पर्यंतशून्य
रु.३,००,००० ते रु.६,००,०००रु. ३,००,००० पेक्षा जास्त उत्पन्नावर ५%
रु.६,००,००० ते रु.९,००,०००रु. १५,००० + रु. ६,००,००० पेक्षा जास्त उत्पन्नावर १०%
रु.९,००,००० ते रु.१२,००,०००रु. ४५,००० + रु. ९,००,००० पेक्षा जास्त उत्पन्नावर १५%
रु.१२,००,००० ते रु.१५,००,०००रु. ९०,००० + रु. १२,००,००० पेक्षा जास्त उत्पन्नावर २०%
रु.१५,००,००० पेक्षा जास्त रु. १,५०,००० + रु. १५,००,००० पेक्षा जास्त उत्पन्नावर ३०%

 

फाइलिंग सीझन सुरू होताच, पगारदार वर्ग करांबद्दल वेडे होतात त्यांना त्या आर्थिक वर्षासाठी खर्च करणे आवश्यक असते.तुमचा टॅक्स स्लॅब आणि तुमच्या प्रत्येक पगाराच्या वेगवेगळ्या घटकाचा अर्थ काय आहे हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. जर  तुम्हाला पगाराचे घटक समजून घ्यायचे असतील किंवा तुम्हाला तुमच्या पगाराच्या उत्पन्नावर कर कसा वाचवू शकता हे जाणून घ्यायचे असल्यास, तर हे  मार्गदर्शक तुमच्यासाठी आहे.

विभाग I - 

तुमची पे स्लिप समजून घेणे

मूळ पगार

हे तुमच्या पेचेकमधील एक निश्चित घटक आहे आणि आपल्या पगाराच्या इतर भागांचा आधार तयार करते, म्हणून हे नाव. उदाहरणार्थ, एचआरएची व्याख्या ही मूळ पगाराच्या टक्केवारीनुसार (कंपनीच्या निर्णयावर अवलंबून) आहे. तुमचा पीएफ तुमच्या मूळ पगाराच्या १२% कापला जातो. सर्वसाधारणपणे हा तुमच्या एकूण पगाराचा मोठा भाग आहे.

घरभाडे भत्ता 

नोकरदार व्यक्ती, जे भाड्याच्या घरात/अपार्टमेंटमध्ये राहतात, ते कर कमी होण्यासाठी घरभाडे भत्ता किंवा एचआरएचा दावा करू शकतात. यामुळे करातून पूर्णपणे किंवा अंशतः सूट मिळू शकते. आयकर कायद्याने एचआरए मोजण्यासाठीअशी पद्धत निर्धारित केली ज्यावर सूट म्हणून दावा करता येईल

एचआरए सूट कशी मिळवायची याबद्दल अधिक वाचा.

तसेच, जर तुम्हाला एचआरए मिळाला आणि तुम्ही भाड्याने रहात नसाल तर एचआरए पूर्णपणे करपात्र असेल.

प्रकरण अभ्यास: मालविका बंगळुरूमध्ये एका एमएनसीमध्ये काम करते.तिची कंपनी तिला घरभाडे भत्ता देते. पण ती भाड्याच्या घरात राहत नाही कारण ती तिच्या पालकांसोबत राहते. 

मालविका या भत्त्याचा उपयोग कसा करू शकते?

मालविका तिच्या पालकांना भाडे देऊ शकते आणि भत्त्याचा दावा करू शकते पण ते सध्या ज्या जागेत राहत आहेत ते त्या जागेचे मालक असतील तर. तिला फक्त तिच्या आई-वडिलांसोबत एक भाडे करार करावा लागेल आणि दरमहा त्यांना पैसे हस्तांतरित करावे लागतील.अशा प्रकारे मालविका छान युक्ती वापरून तिच्या पालकांना परत देऊ शकते आणि दोन, काही कर वाचवू शकते.पण लक्षात ठेवा, मालविकाच्या पालकांना तिने  भरलेले भाडे त्यांच्या आयकर विवरणपत्रामध्ये दाखवावे लागेल.

रजा प्रवास भत्ता

नोकरदार व्यक्तींना एलटीए अंतर्गत भारतात प्रवास करण्यासाठी सूट मिळू शकते.ही सूट फक्त सर्वात कमी अंतराच्या प्रवासासाठी आहे.हा भत्ता फक्‍त तुमचा जोडीदार, मुले आणि पालकांसोबतच्या प्रवासासाठी आहे परंतु इतर नातेवाईकांसोबतच्या प्रवासासाठी नाही. ही विशिष्ट सवलत वास्तविक खर्चावर अवलंबून आहे, म्हणून जोपर्यंत तुम्ही प्रत्यक्षात सहलीसाठी जात नाही आणि हे खर्च करत नाही तोपर्यंत तुम्ही त्यावर दावा करू शकत नाही. या सूटचा दावा करण्यासाठी तुमच्या नियोक्त्याकडे बिले सबमिट करा.

या सवलतीचा दावा कसा करावा याबद्दल अधिक वाचा.

बोनस

साधारणपणे वर्षात एकदा-दोनदा बोनस दिला जातो. बोनस, कामगिरी प्रोत्साहन, त्याचे नाव काहीही असो, १००% करपात्र आहे. कामगिरी बोनस सहसा आपल्या मूल्यांकनांशी किंवा एखाद्या कालावधी दरम्यानच्या आपल्या कामगिरीशी जोडलेला असतो आणि कंपनीच्या धोरणांवर आधारित असतो.

भविष्य निर्वाह निधी (पीएफ) मध्ये कर्मचारी योगदान

भविष्य निर्वाह निधी किंवा पीएफ ही भारत सरकारचा सामाजिक सुरक्षा उपक्रम आहे. कर्मचारी आणि नियोक्ता दोघेही आपल्या कर्मचाऱ्यांच्या दरमहा मूळ पगाराच्या १२% रक्कम कर्मचाऱ्यांच्या निवृत्तीवेतन आणि भविष्य निर्वाह निधीसाठी सारखेच योगदान देतात. केंद्रीय अर्थसंकल्प २०२३  नुसार, सध्याचा ईपीएफ व्याज दर ८.१०% वर कायम आहे. पॅन नसलेल्यांना मिळणाऱ्या ईपीएफमधून पैसे काढण्यासाठी टीडीएस दर ३०% वरून २०% करण्यात आला आहे. २० हून अधिक कर्मचारी असलेल्या कंपन्यांनी ईपीएफ कायदा १९५२ नुसार निवृत्तीचा लाभ द्यावा.

प्रमाणित वजावट

२०१८ च्या अर्थसंकल्पात प्रमाणित वजावट पुन्हा लागू करण्यात आली आहे. या वजावटीने वाहतूक भत्ता आणि वैद्यकीय भत्त्याची जागा घेतली आहे.कर्मचारी आता रु.५०,००० (बजेट २०१९ पूर्वी, एकूण उत्पन्नातून रु. ४०,००० होता) वजावटीचा दावा करू शकतो, ज्यामुळे कर खर्च कमी होतो.

नुकत्याच सादर झालेल्या केंद्रीय अर्थसंकल्प २०२३-२४ मध्ये नवीन कर प्रणाली अंतर्गत ५०,००० रुपयांची प्रमाणित वजावट सुरु करण्यात आली, जी पूर्वी केवळ जुन्या कर प्रणाली अंतर्गत उपलब्ध होती.

 

 

क्लिअरटॅक्सद्वारे सोपे आणि अचूक आयटीआर फाइलिंग

७ मिनिटांत फाइल करा | किमान डाटा एंट्री | १००% पेपरलेस

ई-फाइल आयटीआर विनामूल्य

एक विशेषज्ञ सहाय्य योजना मिळवा

Professional Tax

व्यावसायिक कर किंवा रोजगारावरील कर हा एखाद्या राज्याचा कर आहे, जो केंद्र सरकारकडून घेतला जातो.राज्य सरकारकडून जास्तीत जास्त रु. २,५०० व्यावसायिक कर आकारला जातो. हे सहसा नियोक्त्याकडून कापले जाते आणि राज्य सरकारकडे जमा केले जाते. तुमच्या आयकर विवरणपत्रामध्ये, तुमच्या व्यावसायिक कराची पगाराच्या उत्पन्नातून वजावट करण्याची परवानगी आहे.

विभाग II 

टेक होम सॅलरी (निव्वळ पगार) आणि सीटीसी मधील फरक 

तुमच्या नोकरीमुळे तुम्हाला फूड  कूपन्स किंवा कॅब सेवेच्या रूपात काही फायदे मिळू शकतात. कंपनीची एकूण किंमत म्हणजे कंपनीकडून देण्यात आलेले सर्व फायदे  आणि तुमचा पगार यांची  बेरीज.

खाली तुमच्या ऑफर लेटरवर असलेल्या तुमच्या सीटीसीच्या घटकांचे उदाहरण आहे.

 

सीटीसी 

घटक 

रक्कम 

मूळ पगार रु.३,००,०००
विशेष भत्तारु.१,००,०००
एचआरएरु.८०,०००
वैद्यकीय विमारु.५,०००
पीएफ (मूलभूत च्या १२%)रु.३६,०००
कामगिरी बोनस रु.७५,०००
एकूण सीटीसीरु.५,९६,०००

तथापि, तुमची पेस्लिप वर नमूद केलेल्या सीटीसीसाठी  या प्रकारे दिसेल.

 

करपात्र पगार

घटक रक्कम
मूळ पगार रु. ३,००,०००
विशेष भत्ता 

रु. १,००,०००

 

एचआरए 

रु. ८०,०००

 

मिळालेला बोनस रु. ७५,०००
एकूण पगार रु. ५,५५,०००
कमी : १२% पीएफ रु.३६,०००
कमी: कर देय*रु.१४,९७६
टेक होम सॅलरी (निव्वळ पगार)रु.५,०४,०२४

व्यापकपणे तुमच्या सीटीसीमध्ये हे समाविष्ट असेल:

अ. दर महिन्याला मिळणार पगार .

ब. सेवानिवृत्तीचे फायदे जसे की पीएफ आणि ग्रॅच्युइटी.

क. ऑफिस कॅब सेवा, कंपनीने दिलेला वैद्यकीय विमा किंवा कार्यालयात मोफत जेवण, तुम्हाला दिलेला फोन आणि तुमच्या कंपनीद्वारे परतफेड केलेली बिले यासारखे परीक्षण न केलेले  लाभ.

तुमच्या टेक होम सॅलरीमध्ये समावेश असलेले:

अ. प्रत्येक महिन्याला मिळणारा एकूण पगार.

ब. वजा एचआरए, एलटीए इत्यादीसारख्या सूट .

क. वजा आयकर देय (कलम ८० च्या कपातीचा विचार केल्यानंतर होणारी मोजणी ).

विभाग III – सेवानिवृत्तीचे फायदे

रजा रोखीकरणाची सूट

तुमच्या नियोक्त्याशी त्यांच्या रजा रोखीकरण धोरणाबद्दल विचारा. काही नियोक्ते तुम्हाला काही रजेचे दिवस पुढील वर्षी वापरण्याची परवानगी देतात आणि तुम्हाला त्याची रोख रक्कम करण्याची परवानगी देतात तर काहीजण तुम्ही ते त्याच वर्षी वापरुण संपवण्यास प्राधान्य देतात. जमा झालेल्या रजेच्या दिवसांची भरपाई म्हणून मिळालेली रक्कम रजा रोखीकरण म्हणून संबोधली जाते आणि ती पगार म्हणून करपात्र असते.

करातून रजा रोखीकरणाची सूट:

केंद्र आणि राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांना यातून पूर्णपणे सूट देण्यात आली आहे. अशासकीय कर्मचाऱ्यांसाठी, खालील तीनपैकी किमान सूट आहे.

अ. सेवानिवृत्ती किंवा राजीनाम्यापूर्वी १० महिन्यांचा सरासरी पगार (जेथे सरासरी पगारामध्ये मूलभूत आणि डीए समाविष्ट आहे आणि अनुलाभ आणि भत्ते वगळले आहेत)

ब. रजा रोख रक्कम प्रत्यक्षात मिळाली (हे पुढे ०२.०४.१९९८ नंतरच्या निवृत्तीसाठी ३,००,००० रुपयांच्या मर्यादेच्या अधीन आहे)

क. मिळालेल्या रजेच्या पगाराच्या बरोबरीची रक्कम (जेथे कमावलेली रजा प्रत्येक वर्षाच्या सेवेसाठी ३० दिवसांपेक्षा जास्त नसावी)

कर आकारणीयोग्य रक्कम ही वरील करातून मिळणारी सूट ही एकूण रजा रोख रक्कम असेल. ही रक्कम तुमच्या पगारमध्ये जमा होते.

कलम ८९(१) अंतर्गत दिलासा

जर तुम्हाला तुमच्या पगाराचा काही भाग थकबाकीमध्ये किंवा आगाऊ मिळाला असेल किंवा तुम्हाला कौटुंबिक निवृत्ती वेतन मिळाले असेल तर कलम ८९(१) अंतर्गत करात सूट देण्यात येईल.

कर सवलतीची गणना स्वतः करा

अ. प्राप्त झालेल्या वर्षातील अतिरिक्त पगारासह एकूण उत्पन्नावर देय कराची गणना करा.

ब. प्राप्त झालेल्या वर्षातील अतिरिक्त पगार वगळून एकूण उत्पन्नावर देय कराची गणना करा 

क. स्टेप १ आणि स्टेप २ मधला फरक मोजा

ड. थकबाकी वगळून ज्या वर्षाची थकबाकी संबंधित आहे त्या वर्षाच्या एकूण उत्पन्नावर देय कराची गणना करा

ई. थकबाकीसह ज्या वर्षातील थकबाकी संबंधित आहे त्या वर्षाच्या एकूण उत्पन्नावर देय कराची गणना करा

फ. स्टेप ४ आणि स्टेप ५ मधला फरक मोजा

ग. स्टेप ६ पेक्षा स्टेप ३ मधीलअतिरिक्त  रक्कम ही करमुक्त असेल ज्याला अनुमती असेल.

लक्षात घ्या की जर स्टेप ६ मधील रक्कम ही स्टेप ३ पेक्षा जास्त असेल तर  कोणतीही सवलत मिळणार नाही. 

स्वेच्छानिवृत्तीच्या वेळची  सूट

स्वेच्छानिवृत्ती किंवा विभक्त झाल्यावर मिळालेला कोणताही मोबदला कलम १०(१०सी) नुसार करमुक्त आहे. तथापि, खालील या अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

अ. मिळालेला मोबदला स्वेच्छानिवृत्ती किंवा विभक्त होण्यासाठी आहे

ब.मिळालेला कमाल मोबदला रु 5,00,000 पेक्षा जास्त नाही.

क. प्राप्तकर्ते केंद्र किंवा राज्य कायदा, स्थानिक प्राधिकरण, विद्यापीठ, आयआयटी, राज्य सरकार किंवा केंद्र सरकारच्या अधिसूचित संस्था, व्यवस्थापन संस्था किंवा देशभरात किंवा कोणत्याही राज्यात, सार्वजनिक उपक्रम, कंपनी किंवा सहकारी सोसायटी अंतर्गत स्थापन केलेल्या प्राधिकरणांचे कर्मचारी आहेत.

ड. नियम २बी च्या अनुपालनात पावती समाविष्ट आहे.

या कलम ८९ अंतर्गत कर्मचाऱ्याने स्वेच्छानिवृत्ती किंवा विभक्त होण्याचा किंवा सेवा संपुष्टात आणण्याचा मोबदला  म्हणून अर्ज केला असेल तर त्याच एवाय  किंवा अन्य कोणत्याही कारणासाठी या कलमांतर्गत कोणत्याही सवलतीचा दावा करता येणार नाही.

टीप: मोबदला प्राप्त झालेल्या मूल्यांकन वर्षातच सवलतीचा दावा केला जाऊ शकतो.

पेन्शन

आयकर विवरणपत्रामध्ये मुख्य पगारा अंतर्गत पेन्शन करपात्र आहे. पेन्शन नियमितपणे मासिक आधारावर दिले जाते. तुम्ही मासिक पेमेंटऐवजी एकरकमी (ज्याला कम्युटेड पेन्शन देखील म्हणतात) म्हणून पेन्शन स्वीकारू शकता. सेवानिवृत्तीच्या वेळी, तुम्ही आधी पेन्शनच्या काही टक्के रक्कम प्राप्त करण्याचा निर्णय घेऊ शकता.

अशा प्रकारच्या पेन्शनला कम्युटेड पेन्शन म्हटले जाते. उदा. ६० व्या वर्षी तुम्हाला १०,००० रुपयांच्या मासिक निवृत्ती वेतनाच्या १०% आगाऊ रक्कम देण्याचा निर्णय घ्यावा लागेल.हे तुम्हाला एकरकमी म्हणून दिले जातील. म्हणूनच १०,०००x१२x१० =१,२०,००० रुपये तुमच्या कम्युटेड पेन्शनचा १०% हिस्सा आहे. तुम्ही पुढील १० वर्षांसाठी ९,००० रुपये (तुमची अनकम्युटेड पेन्शन) प्राप्त करत राहाल जोपर्यंत तुम्ही ७० वर्षांचे होत नाही आणि ७० वर्षांचे होईपर्यंत तुम्हाला तुमचे पूर्ण पेन्शन १०,००० रुपये दिले जातील.

अनकम्युटेड पेन्शन किंवा पेन्शनचे कोणतेही मासिक पेमेंट पगार म्हणून पूर्णपणे करपात्र आहे. वरील बाबतीत, तुम्हाला मिळालेले ९,००० रुपये पूर्णपणे करपात्र आहेत. ७० वर्षे वयापासून सुरू होणारे रु. १०,००० पण पूर्णपणे करपात्र आहेत.

कम्युटेड आणि अनकम्युटेड पेन्शन कम्युटेड पेन्शन किंवा मिळालेली एकरकमी रक्कमेवर काही प्रकरणांमध्ये सूट दिली जाऊ शकते.सरकारी कर्मचाऱ्‍यांसाठी कम्युटेड पेन्शन पूर्णपणे करमुक्त आहे. अनकम्युटेड पेन्शन किंवा पेन्शनचे कोणतेही मासिक पेमेंट पगार म्हणून पूर्णपणे करपात्र आहे.

वरील प्रकरणात, तुम्हाला मिळालेले ९,००० रुपये पूर्णपणे करपात्र आहेत. ७० वर्षे वयापासून सुरू होणारे रु. १०,००० पण पूर्णपणे करपात्र आहेत. अशासकीय कर्मचाऱ्यांसाठी त्यात अंशतः सूट देण्यात आली आहे.

जर ग्रॅच्युइटी पेन्शनसह मिळाली असेल तर - मिळालेल्या पेन्शनच्या रकमेच्या १/३ भाग,जर १००% पेन्शन कम्युटेड केले असेल तर, कम्युटेड पेन्शनमधून सूट दिली जाते आणि उर्वरित पगार म्हणून कर आकारला जातो.जर फक्त पेन्शन मिळाली असेल, ग्रॅच्युइटी मिळाली नसेल तर मिळालेल्या पेन्शनच्या १/२ रक्कम जमा झाली असती, जर १००% पेन्शन कम्युटेड असेल, तर सूट आहे.

कुटुंबातील सदस्याला मिळालेल्या पेन्शनवर आयकर रिटर्नमध्ये इतर स्त्रोतांकडून मिळणारे उत्पन्न’ अंतर्गत कर आकारला जातो. जर हे पेन्शन कम्युटेड असेल किंवा एकरकमी पेमेंट असेल तर ते करपात्र नाही. कौटुंबिक सदस्याला मिळणाऱ्या अनकम्युटेड पेन्शनवर काही प्रमाणात सूट दिली जातेरु. रु. १५,००० किंवा प्राप्त झालेल्या अनकम्युटेड पेन्शनचा १/३ भाग – यापैकी जे कमी असेल ते करमुक्त आहे. उनो कडून त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना किंवा त्यांच्या कुटुंबियांना मिळणारी पेन्शन करमुक्त आहे. सशस्त्र दलाच्या कुटुंबियांना मिळणारी पेन्शन देखील करमुक्त आहे.

ग्रॅच्युइटी

ग्रॅच्युइटी हा निवृत्तीचा लाभ आहे जो नियोक्ते त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना देतात.त्या कंपनीत पाच वर्षे काम करणाऱ्या व्यक्तीला ग्रॅच्युईटी मिळण्याचा अधिकार आहे. तथापि, हे केवळ निवृत्ती किंवा राजीनामा दिल्यावर दिले जाते. केंद्रीय, राज्य किंवा स्थानिक सरकारी कर्मचाऱ्याला सेवानिवृत्ती किंवा मृत्यूनंतर मिळालेली ग्रॅच्युइटी कर्मचारी किंवा त्याच्या कुटुंबासाठी करातून पूर्णपणे मुक्त आहे. तुमच्या ग्रॅच्युइटीवरील कर वेगळा आहे, तुमच्या नियोक्त्याला ग्रॅच्युईटी कायद्यांतर्गत सूट मिळते की नाही यावर अवलंबून.तुमच्या कंपनीची स्थिती जाणून घ्या आणि नंतर गणना करण्यासाठी पुढे जा.

जर तुमचा नियोक्ता ग्रॅच्युईटी कायद्यात समाविष्ट असेल, तर खालीलपैकी तीन सवलती करमुक्त असतात.

  • प्रत्येक वर्षी पूर्ण झालेल्या किंवा सहा महिन्याच्या अतिरिक्त कालावधीनंतर मिळणाऱ्या पगारावर आधारित १५ दिवसांचा पगार.
  • रु. २०,००,०००
  • प्रत्यक्षात मिळालेली ग्रॅच्युइटी

जर तुमचा नियोक्ता ग्रॅच्युईटी कायद्यात समाविष्ट नसेल, तर खालीलपैकी तीन सवलती करमुक्त असतात.

  • प्रत्येक पूर्ण वर्षाच्या सेवेचा अर्धा महिन्याचा पगार. पूर्ण वर्ष मोजत असताना, वर्षाच्या कोणत्याही अंशांकडे दुर्लक्ष केले जाईल.

उदाहरणार्थ - जर तुम्ही एखाद्या संस्थेमध्ये १४ वर्षे ९ महिने काम केले असेल, तर नोकरीच्या वर्षांची संख्या १४ वर्षे मानली जाईल. येथे पगार हा व्यक्ती ज्या महिन्यामध्ये निवृत्त होते त्या महिन्याच्या आधीच्या १० महिन्यांचा सरासरी पगार म्हणून घेतला जातो.

  • रु. २०,००,०००
  • प्रत्यक्षात मिळालेली ग्रॅच्युइटी

विभाग IV – आयकराची मूलभूत माहिती

कर आकारणीयोग्य उत्पन्न

तुमचे उत्पन्न हे तुमच्या पगाराच्या बरोबरीचे नाही. तुम्ही तुमच्या पगाराच्या उत्पन्नाव्यतिरिक्त इतर अनेक स्त्रोतांमधून उत्पन्न मिळवू शकता. आयकर विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, तुमचे उत्पन्न हे गृह संपत्ती, स्टॉक विकून मिळालेला नफा किंवा तोटा, बचत खात्यांवरील व्याजावरून किंवा मुदत ठेवींतून मिळू शकते.

हे सर्व आकडे तुमच्या एकूण उत्पन्नात भर घालतात.

 

पगारातून मिळणारे उत्पन्न  रोजगार कराराच्या परिणामी तुम्ही जे काही काम करता त्याचा परिणाम म्हणून तुम्हाला मिळणारे सर्व पैसे 
घर मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्नघर-जमीन, मालमत्ता ही स्वत:च्या मालकीच्या किंवा भाड्यातून मिळणारे उत्पन्न.
इतर स्त्रोतांमधून मिळणारे उत्पन्नमुदत ठेवी आणि बचत खात्यातून जमा झालेले उत्पन्न या शीर्षकाखाली येते.
भांडवली नफ्यातून उत्पन्नभांडवली मालमत्तेच्या (म्युच्युअल फंड किंवा घराची मालमत्ता) विक्रीतून मिळालेले उत्पन्न.
व्यवसाय आणि व्यापारातून मिळणारे उत्पन्नव्यवसाय किंवा व्यापार चालू ठेवल्यामुळे उत्पन्न/तोटा. फ्रीलांसरचे उत्पन्न या शीर्षकाखाली येते.

कर दर

वर सूचीबद्ध केलेल्या शीर्षकांमधून तुमचे सर्व उत्पन्न जोडा. हे तुमचे एकूण उत्पन्न आहे.  तुमच्या एकूण उत्पन्नातुन, कलम ८० अंतर्गत वजावट दावा करण्याची परवानगी आहे.परिणामी संख्या म्हणजे उत्पन्न ज्यावर तुम्हाला कर भरावा लागेल.

क्लिअरटॅक्सचे ऍप  तुम्हाला तुमचा कर परतावा किंवा वर्षभराची देय रक्कम ठरवू देते येथे ऍप डाउनलोड करा.

तुमचा कर खाली नमूद केलेल्या आकारणीनुसार मोजला जातो.

जुन्या आणि नवीन कर प्रणाली अंतर्गत आर्थिक वर्ष २०२२-२३ साठी ६० वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या करदात्यांसाठी प्राप्तिकर दर:

 

कर आकारणी एफवाय २०२२-२३ कर दर (जुनी कर प्रणाली)कर आकारणी एफवाय २०२२-२३ कर दर (नवीन  कर प्रणाली)
रु. २,५०,००० पर्यंतकर नाही रु. ३,००,००० पर्यंतकर नाही 
रु. २,५०,००० – रु. ५,००,००० ५%रु. ३,००,००० – रु. ६,००,०००५%
रु. ५,००,००० – रु. १०,००,०००२०%रु. ६,००,००० – रु.९,००,०००१०%
रु. १०,००,००० आणि त्यापेक्षा जास्त  ३०%रु. ९,००,००० – रु. १२,००,०००१५%
लागू नाही.लागू नाही.रु. १२,००,००० – रु. १५,००,०००२०%
लागू नाही.लागू नाही.रु. १५,००,००० आणि त्यापेक्षा जास्त  ३०%

 

उपकर:

  • आर्थिक वर्ष २०२२-२३ साठी - आरोग्य आणि शिक्षण उपकर एकूण आयकर आणि अधिभाराच्या ४% आहे

ज्येष्ठ नागरिकांसाठी मूलभूत सवलत मर्यादा (६० वर्षे किंवा त्यापेक्षा अधिक वयाच्या परंतु ८० वर्षांपर्यंत)

  • आर्थिक वर्ष २०२२-२३ साठी रु. २.५ लाख आहे. 

वरिष्ठ नागरिकांसाठी मूलभूत सवलत मर्यादा (८० वर्ष किंवा त्याहून अधिक वय)

  • आर्थिक वर्ष २०२२-२३ साठी रु. ५ लाख आहे.

आर्थिक वर्ष २०२२-२३ साठी रोहितचे एकूण करपात्र उत्पन्न ८,००,००० रुपये आहे. त्याला कर आकारणी कशी लागू होणार?

 

रु. २,५०,००० पर्यंतचे उत्पन्न शून्य 
रु. २,५०,००० ते रु. ५,००,००० दरम्यानचे उत्पन्नच्या ५% (रु. ५,००,००० - रु २,५०,०००) = रु. १२,५००
रु. ५,००,००० ते रु. ८,००,००० दरम्यानचे उत्पन्न

च्या २०% (रु. ८,००,००० - रु ५,००,०००) = रु. ६०,०००

 

एकूणरु. ७२,५००
शिक्षण उपकर (एकूण आयकराच्या बेरजेवर ४%)रु. २,९००
कर देयरु. ७५,४००

स्टेप्स वगळा आणि आमचे त्याऐवजी अपडेट केलेले आयकर कॅल्क्युलेटर वापरा.

पगारावर टीडीएस

टीडीएस म्हणजे स्त्रोतामधील कर कपात. तुमचा नियोक्ता प्रत्येक महिन्याला तुमच्या पगारातून काही भाग कापतो आणि तुमच्या वतीने आयकर विभागाला देतात.तुमचा संपूर्ण वर्षाचा एकूण पगार आणि कर-बचत उत्पादनांमध्ये तुमची गुंतवणूक यावर आधारित, तुमचा नियोक्ता ठरवतो की दर महिन्याला तुमच्या पगारातून किती टीडीएस कापला जावा.

पगारदार कर्मचाऱ्यासाठी, टीडीएस हा कर्मचाऱ्याच्या आयकर भरणातील मोठा भाग आहे. तुमचा नियोक्ता तुम्हाला फॉर्म 16 नावाचे टीडीएस प्रमाणपत्र देईल, विशेषत: जून किंवा जुलैच्या आसपास दर महिन्याला किती कर कापला गेला हे दर्शविते.

तुमचा फॉर्म 16 येथे अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घ्या.

ठराविक मुदत ठेवीमधून तुम्हाला व्याज मिळते तेव्हा तुमचे बँक स्रोतवरील कर देखील कमी करू शकते.बँक सामान्यतः एफडीवर १०% दराने टीडीएस कापते. बँकेकडे तुमची पॅन माहिती नसल्यास २०% टीडीएस कापला जातो.

फॉर्म १६

फॉर्म १६ हे टीडीएसचे प्रमाणपत्र आहे. आयकर विभागाने सर्व नियोक्त्यांना पगारामधील टीडीएस कापण्याचे आणि ते सरकारकडे जमा करण्याचे आदेश दिले आहेत. फॉर्म १६ मध्ये आपण वर्षभरात मिळालेला पगार आणि कापलेल्या टीडीएस रकमेबाबत माहिती असते.

त्याचे दोन भाग आहेत – भाग ए  मध्ये नियोक्ता आणि कर्मचारी नाव, पत्ता, पॅन आणि टॅन  तपशील आणि टीडीएस कपात याविषयी माहिती.

भाग बी  मध्‍ये दिलेला पगार, इतर मिळकत, वजावटीची अनुमती, देय कर यांचा समावेश आहे.

क्लिअरटॅक्स वर तुमचे कर विवरणपत्र  ई-फाइल करण्यासाठी तुम्हाला फक्त फॉर्म १६ आवश्यक आहे हे तुम्हाला माहीत आहे का?

फॉर्म २६एएस

फॉर्म २६एएस हा तुमच्या वतीने वजा केलेल्या करांचा आणि तुम्ही भरलेल्या करांचा सारांश आहे. याची माहिती आयकर विभागाकडून देण्यात आली आहे.त्यात कपात करणार्‍यांनी तुमच्या वतीने कपात केलेल्या कराचे तपशील, करदात्यांनी जमा केलेल्या कराचे तपशील आणि आर्थिक वर्षात मिळालेला कर परतावा दर्शविला जातो. माहिती तंत्रज्ञान विभागाच्या संकेतस्थळावर हा अर्ज उपलब्ध आहे.

वजावटी 

तुमचे करपात्र उत्पन्न जितके कमी असेल तितका कमी कर तुम्हाला भरावा लागेल.त्यामुळे तुम्हाला लागू होणार्‍या सर्व कर वजावट आणि लाभांचा दावा करण्याचे सुनिश्चित करा. आयकर कायद्याच्या कलम 80 सी अंतर्गत तुमचे उत्पन्न १.५ लाख रुपयांपर्यंत कमी होऊ शकते. कलम ८० अंतर्गत अनेक कपाती आहेत जसे की ८०डी, ८०ई, ८०जीजी, ८०यु इ. जे तुमचे कर दायित्व कमी करतात.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

पगारामध्ये सर्व प्रकारच्या पेन्शनचा समावेश आहे का?

पगाराच्या व्याख्येमध्येच पेन्शनचा समावेश होतो. तथापि, एखाद्या नियोक्त्याने किंवा आधीच्या नियोक्त्याने एखाद्या कर्मचाऱ्‍याला देय केलेली रक्कम पेन्शन असते. जेथे पेन्शन पॉलिसी रोजगाराच्या करारांतर्गत समाविष्ट असते, म्हणजे एखाद्या नियोक्त्याने ती विकत घेतली असेल, तर त्यावरही पगाराच्या अंतर्गत कर आकारला जातो. तथापि, जीवन विमा कंपनीच्या कोणत्याही पॉलिसीमधून भरलेल्या पेन्शनवर पगार म्हणून कर लावला जाऊ शकत नाही आणि पण "इतर स्रोत" या शीर्षकाखाली करपात्र असेल.

संयुक्‍त राष्ट्रसंघाच्या संघटनेकडून मिळणाऱ्‍या पेन्शनला सूट मिळते याकडे लक्ष द्या.

 

जर एखादा व्यवसाय एकापेक्षा जास्त राज्यातून कार्यरत असेल तर प्रत्येक राज्यासाठी स्वतंत्र जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे.उदाहरणार्थ, जर मिठाई विक्रेता कर्नाटक आणि तामिळनाडूमध्ये विकत असेल, तर त्याला अनुक्रमे कर्नाटक आणि टीएन मध्ये स्वतंत्र जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागेल.

भत्ते म्हणजे काय? सर्व भत्ते करपात्र आहेत का?

 

पगाराच्या व्याख्येमध्येच पेन्शनचा समावेश होतो. तथापि, एखाद्या नियोक्त्याने किंवा आधीच्या नियोक्त्याने एखाद्या कर्मचाऱ्‍याला देय केलेली रक्कम पेन्शन असते. जेथे पेन्शन पॉलिसी रोजगाराच्या करारांतर्गत समाविष्ट असते, म्हणजे एखाद्या नियोक्त्याने ती विकत घेतली असेल, तर त्यावरही पगाराच्या अंतर्गत कर आकारला जातो. तथापि, जीवन विमा कंपनीच्या कोणत्याही पॉलिसीमधून भरलेल्या पेन्शनवर पगार म्हणून कर लावला जाऊ शकत नाही आणि पण "इतर स्रोत" या शीर्षकाखाली करपात्र असेल.

अवांतर प्राप्ती म्हणजे काय? त्यांच्यावर कर कसा लावला जातो?

 

कर्मचार्‍यांना, त्यांच्या अधिकृत पदाचा परिणाम म्हणून, लाभ दिले जातात ज्यांना आयकर भाषेत अवांतर प्राप्ती म्हणतात. या कर्मचार्‍यांना पगार किंवा वेतनापेक्षा जास्त वेतन दिले जाते.उदा. कर्मचाऱ्यांसाठी भाड्याने घरे, वाहन इत्यादींची तरतूद. ही अवांतर प्राप्ती त्यांच्यानुसार करपात्र असू  किंवा करपात्र नसू शकतात. आयकर नियम, १९६२ च्या नियम ३ अंतर्गत अवांतर प्राप्तीचे मूल्यांकन प्रदान केले आहे.माझ्या नियोक्त्याने माझ्या पगारातून कोणताही कर कापलेला नाही. तरीही त्याने फॉर्म १६ जारी करावा का? फॉर्म १६ हे कर्मचार्‍याच्या पगाराच्या उत्पन्नावर नियोक्त्याने कापलेल्या करांचे विवरण आहे. जर कर कापले गेले नाहीत, तर नियोक्त्याला फॉर्म १६ जारी करण्याचा कोणताही आदेश नाही. तथापि, ते पगार विवरण जारी करू शकतात.

पगाराची थकबाकी करपात्र आहे का?

 

होय. पगाराची थकबाकी करपात्र आहे. तथापि, या संदर्भात कलम ८९ अंतर्गत कोणीही सूट मागू शकतो.

घराच्या मालमत्तेतून माझे नुकसान झाले आहे. माझ्या व्यवसायातही माझे नुकसान झाले आहे. माझ्या पगाराच्या उत्पन्नातून मी असे नुकसान भरून काढू शकतो का?

 

घराच्या मालमत्तेतून झालेले नुकसान पगाराच्या उत्पन्नातून भरून काढले जाऊ शकते. तथापि, व्यवसायातील तोटा व्यवसायाच्या उत्पन्नाविरूद्ध सेट करण्याची परवानगी नाही.

मी एकाच वर्षात २ नियोक्त्यांद्वारे काम केले आहे. मी प्रत्येक पगाराच्या उत्पन्नाविरुद्ध २.५ लाख रुपयांच्या मूळ सूटचा दावा करू शकतो का?

अशी २.५ लाख रुपयांची मूळ सूट तुमच्या वर्षभरातील एकूण उत्पन्नासाठी आहे.तुम्ही वेगवेगळ्या उत्पन्नांवर स्वतंत्रपणे दावा करू शकत नाही. म्हणून, तुम्ही तुमच्या दोन्ही नियोक्त्यांकडून मिळणाऱ्या  पगाराच्या उत्पन्नासह वर्षभरातील तुमचे सर्व उत्पन्न एकत्र केले पाहिजे आणि नंतर अशा उत्पन्नावर २.५ लाख रुपयांच्या मूळ सूटचा दावा केला पाहिजे.

मी एकाच वर्षात २ नियोक्त्यांद्वारे काम केले आहे  आणि माझे उत्पन्नाने प्रत्येक नियोक्त्यांच्या अंतर्गत मूलभूत सूट मर्यादा पार न केल्यामुळे कोणताही टीडीएस दिलेला नाही. मी स्वत:च आयकर भरावा का? 

जरी तुमच्या कोणत्याही नियोक्त्याने टीडीएस केला नसला तरीही, तुम्हाला लागू असलेल्या सर्व कपातीचा दावा केल्यानंतर तुमचे करपात्र उत्पन्न असल्यास, तुम्हाला स्वत:ला कर भरावा लागेल ज्याला सेल्फ असेसमेंट टॅक्स (स्वयं मूल्यांकन कर)म्हणतात.

मी माझ्या पत्नीसोबत भाडे करार केल्यास मी HRA लाभाचा दावा करू शकतो का?

 

कर नियोजन उपायमध्ये याची शिफारस केली गेली नाहीये.कलम १०(१३ए) चा एचआरएला सूट म्हणून दावा करण्याचा हेतू ज्या कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या कामाच्या ठिकाणाजवळ किंवा काहीवेळा रोजगारासाठी दुसऱ्या शहरात राहण्यास भाग पाडले जाते त्यांना मदत करणे हा आहे. जिथे तुम्ही तुमच्या पत्नीला भाडे देण्याची व्यवस्था करता आणि नंतर एचआरए सूटचा दावा करता, ते कायद्याच्या चौकटीत बसत नाही कारण पती व पत्नीमध्ये  सहसा व्यावसायिक संबंध येत नाहीत.अशी व्यवस्था आयकर विभागाच्या नजरेस पडल्यास त्याला कर चुकवणे असे मानले जाईल.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

आयकर कॅल्क्युलेटर - आर्थिक वर्ष २०२३-२०२४

 

आयकर कॅल्क्युलेटर म्हणजे काय?

आयकर कॅल्क्युलेटर हे वापरण्यास सोपे ऑनलाइन टूल आहे जे तुम्हाला केंद्रीय अर्थसंकल्प सादर झाल्यानंतर तुमच्या उत्पन्नावर आधारित तुमच्या करांचा अंदाज लावण्यास मदत करते. केंद्रीय अर्थसंकल्प २०२३-२४ मध्ये प्रस्तावित आयकर बदलांच्या अनुषंगाने आम्ही आमचे टूल अपडेट केले आहे. ( येथे ठळक मुद्दे वाचा)

आयकर कॅल्क्युलेटर एफवाय (FY) २०२३-२४ (एवाय २०२४-२५) कसे वापरावे?

आयकर कॅल्क्युलेटर वापरण्यासाठी खालील पायऱ्यांचे अनुसरण करा.
१. ज्या आर्थिक वर्षासाठी तुम्हाला तुमच्या करांची गणना करायची आहे ते निवडा.

२. त्याप्रमाणे तुमचे वय निवडा. भारतातील कर दायित्व वयोगटानुसार वेगवेगळे आहे.

३. 'गो टू नेक्स्ट स्टेप' वर क्लिक करा. 

४. तुमचा करपात्र पगार टाका म्हणजेच  एचआरए, एलटीए आणि यासारख्या विविध सवलती वजा केल्यानंतरचा पगार. (तुम्हाला जुन्या कर आकारणी अंतर्गत तुमचे कर दायित्व जाणून घ्यायचे असल्यास)

अन्यथा, एचआरए, एलटीए, व्यावसायिक कर आणि यासारख्या सवलती  न घेता फक्त तुमचा पगार टाका. (तुम्हाला नवीन कर आकारणी अंतर्गत तुमचे कर दायित्व जाणून घ्यायचे असल्यास)

५. करपात्र पगाराबरोबरच व्याजाचे उत्पन्न, भाडे आकारावरील व्याज, गृहकर्जावरचे व्याज आणि स्वतःच्या संपत्तीसाठीच्या कर्जावरील दिले जाणारे व्याज यासारखे इतर तपशीलही भरायला हवेत.

६. डिजिटल मालमत्तेतून मिळणाऱ्या उत्पन्नासाठी, निव्वळ उत्पन्न भरा(विक्रीचा विचार करून संपादनाची किंमत कमी), अशा उत्पन्नावर ३०% अधिक लागू अधिभार आणि उपकर आकारला जातो.

7. प्रत एकदा गो टू नेक्स्ट स्टेप' वर क्लिक करा. 

८. जर तुम्हाला जुन्या कर आकारणी अंतर्गत तुमच्या करांची गणना करायची असेल, तर तुम्हाला कलम ८०सी, ८०डी, ८०जी, ८०ई आणि ८०टीटीए अंतर्गत तुमची कर बचत गुंतवणूक भरावी लागेल.

9. तुमचे कर दायित्व मिळावण्यासाठी ‘कॅलक्युलेट’वर क्लिक करा. तुम्ही तुमच्या अर्थसंकल्पपूर्व आणि अर्थसंकल्पानंतरच्या कर दायित्वाची (जुनी कर आकारणी आणि नवीन कर आकारणी ) यांची तुलना देखील करू शकाल.

टीप: जिथे कोणतेही फील्ड लागू होत नाही, तिथे तुम्ही "0" टाकू शकता.

तुम्हाला तुमची कर गणना तुमच्या मेलवर देखील मिळू शकते.

आयकराची गणना कशी करावी? (उदाहरण पहा)

पगारदारांसाठी आयकर गणना

पगारातून मिळणारे उत्पन्न हे मूळ वेतन + एचआरए+ विशेष भत्ता + वाहतूक भत्ता + इतर कुठल्याही प्रकारचा भत्ता आहे. तुमच्या पगारातील काही घटक करमुक्त आहेत, जसे की टेलिफोन बिलांची प्रतिपूर्ती, रजा प्रवास भत्ता. जर तुम्हाला एचआरए मिळत असेल आणि तुम्ही भाड्याने राहत असाल तर तुम्ही एचआरएवर सूट मागू शकता. या एचआरए कॅलक्युलेटर चा वापर करून, एचआरएच्या मुक्त भागाची गणना करा.

या सवलतींच्या बाबतीत, २०१८ च्या अर्थसंकल्पात ४०,००० रुपयांची प्रमाणित वजावट सादर करण्यात आली.२०१९ च्या अर्थसंकल्पात ही रक्कम ५०,००० रुपयांपर्यंत वाढवण्यात आली आहे आणि पुढे २०२३ च्या अर्थसंकल्पात नवीन नियमावलीनुसार५०,००० रुपयांची प्रमाणित वजावट देखील उपलब्ध आहे. 

जर तुम्ही नवीन कर प्रणालीची निवड केली तर, या सवलती तुमच्यासाठी उपलब्ध नसतील.

सध्याच्या कर प्रणाली आणि नवीन कर प्रणाली (ऐच्छिक) अंतर्गत आयकर गणना उदाहरणाद्वारे समजून घेऊ. नेहाला दरमहा १,००,००० रुपये मूळ पगार मिळतो. ५०,००० रुपये एचआरए. २१,००० रुपये प्रति महिना विशेष भत्ता. वार्षिक २०,००० रुपये एलटीए. नेहा ४०,००० रुपये भाडे देते आणि ती दिल्लीत राहते.

 

स्वरूप रक्कमसूट/वजावटकरपात्र (जुनी प्रणाली )करपात्र (नवीन प्रणाली)
मूळ पगार१२,००,०००-१२,००,०००१२,००,०००
एचआरए६,००,०००३,६०,०००२,४०,०००६,००,०००
विशेष भत्ता२,५२,०००-२,५२,०००२,५२,०००
एलटीए२०,०००१२,०००(सबमिट केलेले बिल्स)८,०००२०,०००
प्रमाणित वजावट-५०,०००५०,०००५०,०००
पगारातून एकूण उत्पन्न  १६,५०,०००२०,२२,०००

 

 

आयकर ची गणना करण्यासाठी, सर्व स्त्रोतांकडून उत्पन्न घेतले जाते. समावेश:

  • पगारातून मिळणारे उत्पन्न (तुमच्या नियोक्त्याने दिलेला पगार)
  • घर मालमत्तेमधून मिळणारे उत्पन्न (कोणतेही भाड्याचे उत्पन्न जोडा किंवा गृहकर्जावरील व्याजाचा समावेश करा)
  • भांडवली नफ्यामधून मिळणारे उत्पन्न (शेअर किंवा घराच्या विक्रीतून मिळणारे उत्पन्न)
  • व्यवसाय/व्यापारातून मिळणारे उत्पन्न (फ्रीलान्सिंग किंवा व्यवसाय किंवा व्यापारातून उत्पन्न) 
  • इतर स्त्रोतांकडून मिळणारे उत्पन्न (बचत खात्यावरील व्याजाचे उत्पन्न, मुदत ठेवीवरील व्याजाचे उत्पन्न, बॉण्ड्स मधून मिळणारे व्याज उत्पन्न)

 

नेहाचे वर्षभरातील बचत खात्यातील व्याजाचे उत्पन्न ८,००० रुपये आणि मुदत ठेवीवरील व्याजाचे उत्पन्न १२,००० रुपये आहे.आयकर वाचवण्यासाठी नेहाने काही गुंतवणूक केली आहे. ५०,००० रुपयांची पीपीएफ गुंतवणूक.वर्षभरात २०,००० रुपयांची ईएलएसएस खरेदी. एलआयसी प्रीमियम रु ८,०००. १२,००० रुपयांचा वैद्यकीय विमा भरला. जुन्या कर प्रणाली अंतर्गत नेहा ज्या कपातीचा दावा करू शकते ते येथे आहेत.

 

स्वरूपकमाल वजावटपात्र गुंतवणूक/खर्चनेहाने दावा केलेली रक्कम
कलम ८०सी रु. १,५०,०००पीपीएफ ठेव रु. ५०,०००, ईएलएसएस गुंतवणूक रु. २०,०००, एलआयसी प्रीमियम रु. ८,०००. नियोक्त्याने कापलेला ईपीएफ(नेहाचे योगदान) = रु १,००,००० *१२% *१२ = १,४४,०००रु. १,५०,०००
कलम ८०डी रु. २५,००० स्वतःसाठी रु. ५०,००० पालकांसाठीवैद्यकीय विमा प्रीमियम रु. १२,०००रु. १२,०००
कलम ८०टीटीए १०,०००बचत खात्यावरील व्याज ८,०००रु. ८,०००

 

 भारतातील एकूण करपात्र उत्पन्नाची गणना (जुनी प्रणाली)

 

स्वरूपरक्कमएकूण
पगारातून मिळणारे उत्त्पन्न१६,५०,००० 
इतर स्त्रोतांकडून मिळणारे उत्त्पन्न२०,००० 
एकूण उत्त्पन्न १६,७०,०००
वजावटी  
८०सी १,५०,००० 
८०डी १२,०००-
८०टीटीए८,०००१,७०,०००
एकूण करपात्र उत्त्पन्न १५,००,०००
वरील एकूण कर (उपकरासह) २,७३,०००

 

 भारतातील एकूण करपात्र उत्पन्नाची गणना (नवीन प्रणाली)

 

स्वरूपरक्कमएकूण
पगारातून मिळणारे उत्त्पन्न२०,२२,००० 
इतर स्त्रोतांकडून मिळणारे उत्त्पन्न२०,००० 
एकूण करपात्र उत्त्पन्न २०,४२,०००
वरील एकूण कर (उपकरासह) ३,२५,१०४

अशा प्रकारे नवीन कर प्रणाली अंतर्गत नेहासाठी आयकराची गणना केली गेली आहे. 

 

 

रु. ३,००,००० पर्यंतकरातून सूट0
रु. ३,००,००० ते रु. ६,००,०००५% (रु. ६,००,००० पैकी ५% कमी रु. ३,००,००० )१५,०००
रु. ६,००,००० ते रु. ९,००,०००१०% (रु. ९,००,००० पैकी १०% कमी रु. ६,००,००० )३०,०००
रु. ९,००,००० ते रु. १२,००,०००१५% (रु. १२,००,००० पैकी १५% कमी रु. ९,००,००० )४५,०००
रु. १२,००,००० ते रु. १५,००,०००२०% (रु. १५,००,००० पैकी २०% कमी रु. १२,००,००० )६०,०००
रु. १५,००,००० पेक्षा जास्त३०% (रु. २०,४२,००० पैकी ३०% कमी रु. १५,००,०००)१,६२,६००
   
उपकर एकूण कराच्या ४% (रु. १५,००० पैकी ४% रु. ३०,००० रु. ४५,००० रु.६०,००० रु. १,६२,६००)१२,५०४
एकूण कर रु. १५,००० + रु. ३०,०००+ रु. ४५,००० + रु.६०,००० + रु. १,६२,६०० + रु. १२,५०४रु.३,२५,१०४

 

नव्या करप्रणालीमध्ये कोणत्या सवलती किंवा वजावट मिळणार नाहीत?

कायद्यामध्ये नव्याने समाविष्ट केलेल्या कलम ११५बीएसी अंतर्गत कर आकारणीची निवड करणार्‍या व्यक्ती किंवा एचयूएफ खालील सवलती/कपातीसाठी पात्र असणार नाहीत:

(i)कलम १० च्या खंड (५) मध्ये समाविष्ट केल्यानुसार रजा प्रवास भत्ता;

(ii)कलम १० च्या खंड (१३A) मध्ये समाविष्ट केल्यानुसार घरभाडे भत्ता;

(iii)कलम १० च्या खंड (१४) मध्ये समाविष्ट असलेल्या भत्त्यांपैकी काही;

(iv)कलम १० च्या खंड (१७) मध्ये समाविष्ट असलेल्या खासदार/आमदारांना भत्ते;

(v) कलम १० च्या खंड (३२) मध्ये समाविष्ट असलेल्या अल्पवयीन व्यक्तीच्या उत्पन्नासाठी भत्ता;

(vi) कलम १०एएमध्ये समाविष्ट असलेल्या एसईझेड युनिटसाठी सूट;

(vii) कलम २३ च्या उप-कलम (२) मध्ये संदर्भित स्वतःच्या किंवा रिक्त मालमत्तेच्या संदर्भात कलम २४ अंतर्गत व्याज.(भाड्याने घेतलेल्या घरासाठी घराच्या मालमत्तेतून मिळणारे प्रमुख उत्पन्नाचे नुकसान इतर कोणत्याही प्रमुखाखाली सेट करण्याची परवानगी दिली जाणार नाही आणि सध्याच्या कायद्यानुसार पुढे नेण्याची परवानगी दिली जाईल.);

(ix) कलम ३२ च्या उप-कलम (१) च्या खंड (iiए) अंतर्गत अतिरिक्त अवमूल्यन;

(x) कलम ३२एडी, ३३एबी, ३३एबीए अंतर्गत कपात;

(xi) उपखंड (ii) किंवा उप-खंड (iiए) किंवा कलम ३५ च्या उप-कलम (१) किंवा उप-कलम (२एए) च्या उप-खंड (iii) मध्ये समाविष्ट असलेल्या वैज्ञानिक संशोधनासाठी देणगी किंवा खर्चासाठी विविध वजावट;

(xii) कलम ३५एडी किंवा कलम ३५सीसीसी अंतर्गत वजावट;

(xiii) कलम ५७ च्या खंड (iiए) अंतर्गत कौटुंबिक पेन्शनमधून वजावट;

(xiv)VIए चॅप्टर अंतर्गत कोणतीही वजावट (जसे की कलम ८०सी, ८०सीसीसी, ८०सीसीडी, ८०डी, ८०डीडी, ८०डीडीबी, ८०ई, ८०ईई, ८०ईईए, ८०ईईबी, ८०जी, ८०जीजी, ८०जीजीए, ८०जीजीसी, ८०आयए, ८०-आयएबी, ८०-आयएसी,८०-आयबी , ८०-आयबीए, इ). तथापि, कलम ८०सीसीडी (अधिसूचित पेन्शन योजनेतील कर्मचाऱ्याच्या खात्यावर नियोक्ता योगदान) आणि कलम ८०जेजेएए (नवीन रोजगारासाठी) च्या उप-कलम (२) अंतर्गत वजावटीचा दावा केला जाऊ शकतो.

कायद्याच्या कलम १०(१४) अंतर्गत अधिसूचित केल्यानुसार व्यक्ती किंवा HUF उपयोग करणार्‍या पर्यायांना प्रस्तावित कलमांतर्गत खालील भत्ते मंजूर केले जातील:

अ) दिव्यांग कर्मचार्‍याला राहण्याचे  ठिकाण आणि कामाच्या ठिकाणादरम्यान प्रवास करण्याच्या उद्देशाने खर्च भागविण्यासाठी देण्यात येणारा वाहतूक भत्ता

ब) कार्यालयातील कर्तव्ये पार पाडण्यासाठी वाहतुकीवरील खर्चाची पूर्तता करण्यासाठी देण्यात आलेला वाहतूक भत्ता;

क) दौरा किंवा हस्तांतरणावर प्रवासाचा खर्च भागवण्यासाठी दिलेला कोणताही भत्ता;

ड) दैनंदिन भत्ता एखाद्या कर्मचाऱ्याने त्याच्या सामान्य कर्तव्याच्या ठिकाणी गैरहजर राहिल्यामुळे त्याला लागणारे सामान्य दैनंदिन शुल्क पूर्ण करण्यासाठी.

 

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ's)

नव्या करप्रणालीत माझ्या पगारावर मला किती कर भरावा लागेल?

तुम्ही ज्या उत्पन्नाच्या आकारणीशी संबंधित आहात त्यानुसार तुम्हाला कर भरावा लागेल.

नवीन करप्रणालीच्या बाबतीत ६० वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या व्यक्तींसाठी आयकर दर लागू

 

कर आकारणीलागू कर दर
३ लाखांपर्यंतशून्य
३ लाखांपेक्षा जास्त आणि ६ लाखांपर्यंत५%
६ लाखांपेक्षा जास्त आणि ९ लाखांपर्यंत१०%
९ लाखांपेक्षा जास्त आणि १२ लाखांपर्यंत१५%
१२ लाखांपेक्षा जास्त आणि १५ लाखांपर्यंत२०%
१५ लाखांपेक्षा जास्त ३०%

 

समजा तुमचे करपात्र उत्पन्न ९ लाख रुपये असेल, तर तुमचा कर खालीलप्रमाणे मोजला जाईल:

 

कर आकारणीलागू कर दरलागू उत्पन्न कर (रु. मध्ये)
३ लाखांपर्यंतकर नाही
३ लाखांपेक्षा जास्त आणि ६ लाखांपर्यंत५%रु. ३ लाख१५,०००
६ लाखांपेक्षा जास्त आणि ९ लाखांपर्यंत१०%रु. ३ लाख३०,०००
एकूण आयकर देय  ४५,०००

म्हणून, तुम्हाला तुमच्या करपात्र उत्पन्नावर म्हणजेच रु.९ लाखांवर ४५,००० रुपये (उपकर वगळून) कर भरावा लागेल. 

 

कमाल करपात्र नसलेल्या उत्पन्नाची मर्यादा किती आहे?


जुन्या प्रणालीमध्ये, एखाद्या व्यक्तीसाठी करपात्र नसलेल्या उत्पन्नाची कमाल मर्यादा २.५ लाख रुपये ठेवण्यात आली होती. तथापि, आर्थिक वर्ष २०१८-१९ साठी तुमचे एकूण उत्पन्न ३.५ लाख रुपयांपर्यंत असल्यास कलम ८७ए अंतर्गत तुम्हाला रु. २,५०० ची सूट देखील मिळू शकते.आर्थिक वर्ष २०१९-२० पासून, ५ लाखांपर्यंतच्या उत्पन्नासाठी १२,५०० रुपये सूट देण्यात आली आहे. तर, याचा अर्थ ५ लाखांपर्यंत कमाई करणाऱ्या व्यक्तीला आर्थिक वर्ष २०१९-२० पासून कोणताही आयकर भरावा लागणार नाही.जर तुमची कलम ८०सी  अंतर्गत १.५ लाख रुपयांपर्यंतची कर बचत गुंतवणूक असेल तर तुम्हाला ६.५ लाख रुपयांपर्यंत कोणताही कर भरावा लागणार नाही.

२०२३ च्या अर्थसंकल्पात, नवीन प्रणालीमध्ये, एखाद्या व्यक्तीसाठी करपात्र नसलेल्या उत्पन्नांची कमाल मर्यादा ३ लाख रुपये ठेवली आहे. तथापि, आर्थिक वर्ष २०२३-२४ साठी तुमचे एकूण उत्पन्न ७ लाख रुपयांपर्यंत असल्यास कलम ८७ए अंतर्गत तुम्हाला रु.२५,००० ची सूट देखील मिळू शकते.तर, याचा अर्थ ७ लाखांपर्यंत कमाई करणाऱ्या व्यक्तीला आर्थिक वर्ष २०२३-२४ पासून कोणताही आयकर भरावा लागणार नाही. तथापि, जुन्या प्रणालीमध्ये, कलम ८७ए अंतर्गत सूट देण्याची मर्यादा अद्याप ५ लाख आहे.

 

प्रत्येकाला त्यांचे आयकर विवरणपत्र भरावे लागेल का?


जर एखाद्या व्यक्तीचे उत्पन्न मूळ सूट मर्यादेपेक्षा कमी असेल तर त्याला आयकर विवरणपत्र भरण्याची आवश्यकता नाही.ज्यांचे उत्पन्न २.५ लाख (जुनी प्रणाली) किंवा ३ लाख (नवीन प्रणाली) पेक्षा कमी आहे आणि आयकर परताव्याचा दावा करू इच्छितात ते फक्त आयटीआर दाखल करून परतावा मागू शकतात. अन्यथा, इतर कोणत्याही बाबतीत आयकर विवरणपत्र भरणे बंधनकारक आहे.

आयकर कॅल्क्युलेटर टीडीएसची गणना करतो का?


नाही, आयकर कॅल्क्युलेटर स्रोतावर कर कपात (टीडीएस) ची गणना करत नाही. तथापि, ते मूल्यांकन वर्षासाठी आपल्या कर दायित्वाची गणना करते.

तुम्ही तुमचे आयकर विवरणपत्र ई-फाइल करत असताना तुम्हाला कोणत्या तपशीलांची आवश्यकता आहे?


१. मूलभूत माहिती जसे की पॅन, आधार कार्ड तपशील आणि सध्याचा पत्ता.
२. आर्थिक वर्षातील सर्व बँक खात्याचे तपशील.
३. उत्पन्नाचे पुरावे जसे सध्याच्या पगाराचे तपशील, गुंतवणुकीतून मिळणारे उत्पन्न (जसे की एफडी, बचत बँक खाते) इ.

४.कलम ८० किंवा चॅप्टर VI-ए अंतर्गत दावा केलेल्या गेलेल्या सर्व वजावट.

५. कर भरणा तपशील जसे की टीडीएस आणि आगाऊ कर देयके.

 

 

 

सामग्री सारणी

Clear offers taxation & financial solutions to individuals, businesses, organizations & chartered accountants in India. Clear serves 1.5+ Million happy customers, 20000+ CAs & tax experts & 10000+ businesses across India.

Efiling Income Tax Returns(ITR) is made easy with Clear platform. Just upload your form 16, claim your deductions and get your acknowledgment number online. You can efile income tax return on your income from salary, house property, capital gains, business & profession and income from other sources. Further you can also file TDS returns, generate Form-16, use our Tax Calculator software, claim HRA, check refund status and generate rent receipts for Income Tax Filing.

CAs, experts and businesses can get GST ready with Clear GST software & certification course. Our GST Software helps CAs, tax experts & business to manage returns & invoices in an easy manner. Our Goods & Services Tax course includes tutorial videos, guides and expert assistance to help you in mastering Goods and Services Tax. Clear can also help you in getting your business registered for Goods & Services Tax Law.

Save taxes with Clear by investing in tax saving mutual funds (ELSS) online. Our experts suggest the best funds and you can get high returns by investing directly or through SIP. Download Black by ClearTax App to file returns from your mobile phone.

Cleartax is a product by Defmacro Software Pvt. Ltd.

Company PolicyTerms of use

ISO

ISO 27001

Data Center

SSL

SSL Certified Site

128-bit encryption